امروز : دوشنبه 06 تیر 1401
ساختمان ضد زلزله چیست؟ اگه بخواهیم خیلی ساده به این سوال پاسخ دهیم می گوییم "ساختمانی که در برابر نیروهای جانبی مکرر پایدار بماند و قاب یکپارچه ی ساختمان بتواند این نیرو را مستهلک نماید."
ساختمان ها عمدتا برای تحمل نیروهای عمودی طراحی می شوند تا بتوانند وزن خود ساختمان، بارهای مرده و زنده و بار برف و یا هر آن چه که به طور عمودی به ساختمان نیرو وارد می کند را تحمل نمایند و فرو نریزند. اما به جز این نیروها، نیروی دیگری نیز با نام نیروی جانبی(lateral load) نیز وجود دارد که نیروی باد و نیروی زلزله از جمله ی مهم ترین عواملی هستند که نیروی جانبی را به ساختمان وارد می کنند.
در حین زلزله، نیروهای جانبی به صورت رفت و برگشتی و با شتاب بسیار زیادی به طور افقی به ساختمان وارد می شود و در کسری از ثانیه بارها و بارها ساختمان حرکت های افقی را تجربه می نماید. تحلیل این نیروهای جانبی به سادگی نیروهای عمودی نیست و علت تخریب شدن ساختمان ها طی وقوع زلزله، عدم در نظر گرفتن این نیروهای جانبی هنگام طراحی ساختمان بوده است.
یکی از راه های ضد زلزله کردن ساختمان این است که سازه به گونه ای طراحی و ساخته شود که قاب ساختمانی و کلیه ی المان های سازه اعم از دیوارها، کف و سقف در هنگام زلزله به طور صلب(rigid) عمل کنند(جابجایی تک تک نقاط سازه یکسان باشد و به طور یکنواخت جابجا شوند).
بدترین ساختمان ها از دیدگاه زلزله ای ساختمان های غیر مسلح آجری یا بلوک های بتنی می باشند. عمدتا این دسته از ساختمان ها، دارای دیوارهایی هستند که از آجرهایی تشکیل شده است که بر روی هم قرار گرفته اند و با ملات به یکدیگر چسبیده اند و کنار یکدیگر قرار گرفته اند. در این ساختمان ها وزن سقف مستقیما از طریق دیوار به فونداسیون انتقال پیدا می کند؛ در حین زلزله که نیروهای جانبی به ساختمان وارد می شود، حرکت این نوع ساختمان ها به صورت صلب نیست و دیوارها به راحتی تخریب می شوند و طبیعتا سقف نیز فرو می ریزد.
دستورالعمل ساخت سازه های ضد زلزله در آیین نامه FEMA و آیین نامه ی 2800 ایران بیان گردیده است.
کد نویسنده: A1